လူသားတွေဟာသတင်းအချက်အလက်ကိုစဉ်းစားဖို့အချိန်မရှိဘူးဆိုရင်အဲဒါကိုယုံကြည်ကြပါတယ်။(University of Texas, 1993)

ပွိုင့်

လူတွေဟာသတင်းအချက်အလက်အသစ်တွေကိုဘယ်လိုတုံ့ပြန်သလဲဆိုတာရှင်းရှင်းလင်းလင်းသိလာတယ်။တကယ်တော့သတင်းအချက်အလက်အသစ်အားကျွန်ုပ်တို့၏ပထမဆုံးတုံ့ပြန်မှုသည်ပင်ကိုအသိစိတ်ဖြင့်သတ်မှတ်သည်။အဖြေမှာအောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်။

• စဉ်းစားရန်အချိန်မရှိဘဲ၊ လူများသည်သူတို့ရရှိသောသတင်းအချက်အလက်ကိုမျက်စိကန်းစွာယုံကြည်ကြသည်။
• အခြားတစ်ဖက်တွင်၊ သင်ရရှိသောသတင်းအချက်အလက်များကိုစဉ်းစားရန်အချိန်ရှိပါက၎င်း၏အမှန်တရားသို့မဟုတ်မှားယွင်းမှုကိုသင်ပိုမိုမှန်ကန်စွာဆုံးဖြတ်နိုင်သည်။

ဒီ technique ကိုလေ့ကျင့်ဘို့သိကောင်းစရာများ

• သင်တစ် ဦး ကိုတစ် ဦး ထိန်းချုပ်လိုပါကစဉ်းစားရန်ဖြစ်နိုင်သမျှအချိန်အနည်းငယ်ပေးရန်အရေးကြီးသည်။
• အကယ်၍ သင်သည်အခြားသူတစ် ဦး ၏ထိန်းချုပ်မှုကိုမခံလိုပါကစဉ်းစားရန်အချိန်ဖယ်ထားရန်အရေးကြီးသည်။
• အကယ်၍ အခြားသူကသင့်ကိုအကဲဖြတ်ရန်အလျင်စလိုပါကသူသည်သင့်ကိုထိန်းချုပ်ရန်ကြိုးစားနေခြင်းကြောင့်သတိထားပါ။

ကျွန်ုပ်တို့သည်သတင်းအချက်အလက်အသစ်ကိုမျက်စိကန်းစွာယုံကြည်သောအလေ့အကျင့်သည်အောက်ပါဘက်လိုက်မှုများဖြစ်ပေါ်စေသည်ဘက်လိုက်မှုကိုရှောင်ရှားရန်ပထမခြေလှမ်းမှာသင်မည်သည့်ဘက်လိုက်မှုဖြစ်ကြောင်းသိရန်ဖြစ်သည်။ ဤဘက်လိုက်မှုများကိုသတိပြုသင့်သည်။

• သက်ဆိုင်တဲ့ဘက်လိုက်မှု
  လူတို့သည်သူတို့၏အပြုအမူသည်သူတို့၏ပင်ကိုစရိုက်ကိုထင်ဟပ်သည်ဟုယူဆလေ့ရှိသည်။
• အမှန်တရားဘက်လိုက်မှု
  လူများသည်အခြားသူသည်အမှန်တရားကိုပြောနေသည်ဟုယူဆလေ့ရှိသည်။
• အဆိုပါသှေးဆောငျအကျိုးသက်ရောက်မှု
  လူတွေကအာရုံပျံ့လွင့်တဲ့အခါပြောတဲ့စကားကပိုပြီးဆွဲဆောင်ခံရနိုင်တယ်။
• Denial-innuendo အကျိုးသက်ရောက်မှု
  ငြင်းပယ်ခံရသည့်အခါလူများသည်ငြင်းပယ်ခံရခြင်းကိုစွဲမြဲလေ့ရှိသည်။
• ယူဆချက်ကိုစမ်းသပ်ဘက်လိုက်မှု
  အယူအဆတစ်ခုကိုစမ်းသပ်သည့်အခါလူတို့သည်အဆင်မပြေသောအချက်အလက်များကိုလျစ်လျူရှုပြီးအယူအဆကိုသက်သေပြရန်အဆင်ပြေသောအချက်အလက်များကိုသာရှာဖွေလေ့ရှိသည်။

သုတေသနနိဒါန်း

သုတေသနအင်စတီကျု	University of Texas
လေ့လာမှုကိုထုတ်ဝေသည့်နှစ်	1993
ကိုးကားစရာရင်းမြစ်	Gilbert et al., 1993

သုတေသနနည်းလမ်း

ဒီလေ့လာမှုကလူသားတွေဟာပထမ ဦး ဆုံးအကြိမ်သိတဲ့အချက်အလက်တွေကိုဘယ်လိုတုံ့ပြန်သလဲဆိုတာကိုလေ့လာခဲ့ပါတယ်။အထူးသဖြင့်လူသားများသည်၎င်းတို့ပထမ ဦး ဆုံးအကြိမ်သိရှိထားသည့်အချက်အလက်များ၏မှန်ကန်မှုကိုဆုံးဖြတ်နိုင်၊ မစီရင်ဆုံးဖြတ်နိုင်ခြင်းရှိမရှိကိုစုံစမ်းစစ်ဆေးခဲ့သည်။
လေ့လာမှုတွင်ပါ ၀ င်သူ ၇၁ ဦး သည်ခန္တာကိုယ်နှစ်မျိုးနှင့်ပတ်သက်သောထုတ်ပြန်ချက်များကိုဖတ်ရှုကြသည်။ သုတေသီများက theberber ကိုထောင်ဒဏ်မည်မျှမည်မျှချရမည်ကိုဆုံးဖြတ်ရန်သူတို့ကိုမေးမြန်းခဲ့သည်။ ဖော်ပြချက်တစ်ခုအရသူခိုးသည်ဘာသာရပ်များအားဓားပြများ၏အထင်အမြင်လွဲမှားစေရန်သေနတ်ရှိသည်ဟုဖော်ပြထားသည်။ အခြားထုတ်ပြန်ချက်တွင်ဓားပြများသည်ကလေးများအားကျွေးမွေးနေသည်ဟုဖော်ပြထားသည်။ ဘာသာရပ်များသည်ဓားပြများသည်မကောင်းသောအပြုအမူများမဟုတ်ဟုထင်မြင်ကြသည်။ ၎င်းဖော်ပြချက်များသည်အစိမ်းရောင်နှင့်မှန်ကန်သောရှင်းလင်းချက်အားလုံးတွင်အစိမ်းရောင်နှင့်မှန်ကန်သောရှင်းလင်းချက်များပါ ၀ င်သည့်အချက်အလက်များကိုအုပ်စုများသို့ခွဲခြားထားခြင်းဖြစ်သည်။ တနည်းအားဖြင့်အုပ်စုတစ်စုသည်အချက်အလက်များ၏အမှန်တရားသို့မဟုတ်မှားယွင်းမှုကိုဆုံးဖြတ်ရန်အချိန်ကိုကုန်ဆုံးခဲ့သည်။ မျှော်မှန်းထားသည့်ရလဒ်သည်အောက်ပါတို့အနက်မှတစ်ခုဖြစ်သည်။

• လူသားများသည်သတင်းအချက်အလက်များကိုချက်ချင်းစစ်ဆေးနိုင်သည့်အမှု (ဆိုလိုသည်မှာ၎င်းတို့သည်စဉ်းစားရန်အချိန်မရှိသေးသည့်တိုင်မှားယွင်းမှုများကိုဖော်ထုတ်နိုင်သည်)
  အာရုံပျံ့လွင့်သူများသည်အနီရောင်ဖြင့်ရေးသားထားသောဖော်ပြချက်သည်မမှန်သည့်အပြင်နောက်ထပ်အချက်ကိုလည်းအချိန်ယူစဉ်း စား၍ မရပါ၊ သို့ဖြစ်ရာမှားယွင်းသောအယူအဆကိုအုပ်ချုပ်ရေးတွင်အဖြစ်မှန်အဖြစ်ထင်ဟပ်လိမ့်မည်။
• လူသားများသည်သတင်းအချက်အလက်များကိုချက်ချင်းစစ်ဆေးခြင်းမပြုနိုင်သောကိစ္စရပ် (ဆိုလိုသည်မှာ၊ သူတို့၌စဉ်းစားရန်အချိန် မရှိ၍ မှားယွင်းမှုများမှတစ်ဆင့်မမြင်နိုင်)
  ပါ ၀ င်သူများက theerroneous ကြေညာချက်ကိုယုံကြည်ရမရဆုံးဖြတ်ရန်အချိန်မလိုသောကြောင့်အာရုံပျံ့လွင့်စရာအကြောင်းမရှိ၊

သုတေသနရလဒ်

ဤတွင်ဓားပြမှုကိုမှားယွင်းသောဖော်ပြချက်နှင့်ပိုမိုရက်စက်စွာကြည့်ရှုခြင်း၏ရလဒ်များဖြစ်သည်။

• အာရုံပျံ့လွင့်နေသောအုပ်စုသည်ကျူးလွန်သူကိုထောင်နှစ်နှစ်မှနှစ်ဆအထိ ၁၁ နှစ်အထိတိုးမြှင့်ခဲ့သည်။
• မှတ်ပုံမတင်ရသေးသောအုပ်စုများသည်မှားယွင်းသောထုတ်ပြန်ချက်များကိုလျစ်လျူရှုနိုင်ခဲ့သည်။ ရလဒ်အနေဖြင့်ထုတ်ပြန်ချက်တွင်ပါသောမှားယွင်းသောအချက်အလက်များသည်ထောင်ဒဏ်ကာလအတွက်ဝါကျအတွင်းကွဲပြားမှုကိုမဖြစ်စေခဲ့ပါ။

ဒါကလူတွေဟာအချက်အလက်တွေကိုအချိန်ဇယားတွေစဉ်းစားပြီးမှသာမှားယွင်းမှုကိုရှာဖွေတွေ့ရှိနိုင်တယ်ဆိုတာကိုပြသနေပါတယ်။အခြားတစ်ဖက်တွင်မူ၊ သင်စဉ်းစားရန်အချိန်မရှိလျှင်၊ သင်ယူဆသောအရာကိုသင်ယုံကြည်သည်။
တစ်နည်းအားဖြင့်ဆိုရသော်သတင်းအချက်အလက်ကိုလက်ခံခြင်းဆိုသည်မှာ၎င်းကိုယုံကြည်ရန်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့်သင်ရရှိသောသတင်းအချက်အလက်ကိုသင်အလွန်အမင်းမစဉ်းစားပါကသင်က၎င်းကိုယုံကြည်ရန်ဆက်လက်လုပ်ဆောင်သည်။

ဒီသုတေသနအပေါ်ငါ့အမြင်

ဤသတင်းအချက်အလက်အများစုသည်အသုံးဝင်သည်၊ သို့သော်အချို့သည်မှားယွင်းနေသည်။ ဤစမ်းသပ်မှု၏ရလဒ်အပေါ် အခြေခံ၍ ထိုကဲ့သို့သောမှားယွင်းသောသတင်းအချက်အလက်များကိုကျွန်ုပ်တို့ယုံကြည်စိတ်ချကြသည်။ သို့သျောလညျး, သငျသညျအချက်အလက်အားလုံးကိုစစ်မှန်တဲ့သို့မဟုတ်မဟုတ်ကိုကြည့်ရှုလျှင်သင်ဘာမှအောင်မြင်နိုင်လိမ့်မည်မဟုတ်ပေနှင့်သင်အလွန်ကြီးစွာသောအခွင့်အလမ်းကိုလက်လွတ်စေခြင်းငှါ။ ထို့ကြောင့်, လူသားမြားသညျအဘယျစရိုက်များနှင့်ဘက်လိုက်မှုရှိသည်သောအရာကိုနားလည်ရန်အဘယ်ကြောင့်သူတို့ထိရောက်စွာသတိထားမိ ကျနော်တို့ကဒီဘက်လိုက်မှုတွေထဲကျသွားတယ်။ သိပ္ပံနည်းကျစာတမ်းတွေကနေလူသားတွေရဲ့ဝိသေသလက္ခဏာများနဲ့ဘက်လိုက်မှုတွေကိုဆက်ပြီးတော့ငါဆက်ပြီးတင်ပြသွားမယ်။